Publicatie List of Issues Prior to Reporting 

Op 9 juli is de List of Issues Prior to Reporting voor Nederland gepubliceerd. Het Cedaw-comité gaat in 25 punten in op een flink aantal thema’s, waaronder ‘access to justice and legal complaint mechanisms’, ‘marriage and family relations’ en ‘gender based violence against women’. Zo wordt aan Nederland onder meer gevraagd om het comité te voorzien van informatie over hoe ervoor wordt gezorgd dat vluchtelingenvrouwen en meisjes voldoende toegang hebben tot rechtsbijstand, welke maatregelen zijn genomen om stereotypering en ‘hate speech’ tegen moslim en migrantenvrouwen en vrouwelijke asielzoekers te voorkomen. Opnieuw wordt gevraagd welke stappen zijn gezet om systematisch data te verzamelen over alle vormen van geweld tegen vrouwen, uitgesplitst naar leeftijd, etnische afkomst, beperking en genderidentiteit, en naar de relatie tussen de dader en het slachtoffer.

Nieuwe onderwerpen: COVID-19 en klimaat
Naar aanleiding van de COVID-19 pandemie gaat het comité ook in op ‘Women’s rights and gender equality in relation to the pandemic and recovery efforts’: Nederland wordt gevraagd aan te geven hoe de gelijke deelname van vrouwen en meisjes aan het politieke en openbare leven en besluitvorming en economische zelfbeschikking wordt gewaarborgd, met name bij het opzetten en uitvoeren van herstelprogramma’s. Ook interessant is dat het comité in deze lijst ingaat op het thema gender & klimaat, namelijk door te vragen naar de manier waarop vrouwen worden betrokken bij het ontwerpen, aannemen en uitvoeren van programma’s inzake klimaatverandering, milieubeleid en verminderen van risico’s op natuurrampen.

Volgende stap
De regeringsrapportage zou eigenlijk uiterlijk een half jaar na de publicatie van de List of Issues Prior to Reporting bij CEDAW binnen zijn, maar Nederland heeft al een iets ruimere termijn gekregen en koerst op 24 maart 2022. Vanwege COVID-19 is er bovendien een flinke achterstand opgelopen aan al ingeleverde regeringsrapportages waarvoor de Constructive Dialogue nog ingepland moeten worden in een sessie. Hierdoor is het vooralsnog onduidelijk is wanneer Nederland aan de beurt zal zijn. We houden jullie op de hoogte!

Het schrijfteam

Pre-sessie 5 juli: Oral Statement

Afgelopen maandag, 5 juli, was het zover: tijd voor het Oral Statement. In 5 minuten mochten we een voorbereidingswerkgroep van CEDAW briefen over de schaduwrapportage en de meest prangende kwesties wat betreft vrouwenrechten in Nederland. Namens het Netwerk VN-Vrouwenverdrag waren Petra Snelders (schrijfteam), Linda Mans (schrijfteam), Luna Vollebregt (schrijfteam) en Saida Derrazi (S.P.E.A.K.) aanwezig bij deze digitale bijeenkomst. Saida sprak namens het Netwerk en de 76 ondertekenaars van het schaduwrapportage het Statement uit. Jammer dat we via een beeldscherm ‘samen’ waren, maar een groepschat bood uitkomst voor snelle uitwisselingen. 

Tijdens de achterbanconsultatie op 28 juni (zie vorige blogpost) was er gelegenheid voor de ondertekenaars van de schaduwrapportage om aan te geven welke issues ze in het Oral Statement nog graag wilden benadrukken. Als top 4 kwam daar uit: de (on)veiligheid van vrouwen, het gebrek aan gendersensitief beleid, de (non-)implementatie van het Verdrag en het belang van duurzame betrokkenheid van vrouwenorganisaties bij overheidsbeleid. We hebben op basis van deze input vervolgens een zo sterk en ‘pitchy’ mogelijk Oral Statement opgesteld. Hierbij hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de hulp van Quirine Lengkeek (CHOICE), die dankzij haar ervaringen als NGO-vertegenwoordiger CSW goed weet hoe je moet overtuigen bij de VN. 

In het Statement verwijzen we allereerst naar de grote zorgen die de ondertekenaars hebben over het feit dat Nederlands beleid nog altijd (voornamelijk) genderneutraal is. Dit zorgt ervoor dat bepaalde groepen worden genegeerd en onzichtbaar worden gemaakt en leidt zelfs tot averechtse resultaten. Tijdens de covid-19 pandemie lieten Nederlandse cijfers geen toename in huiselijk geweld zien. Maar was Nederland echt het enige land waar deze schaduwpandemie niet was toegeslagen? En is Nederland veiliger geworden voor vrouwen, of niet? Het extreme geweld tegen sekswerkers tijdens de covid-19 pandemie en de (seksuele) intimidatie en hatespeech waar vrouwen, met name zwarte, migranten, vluchtelingen, moslim en LBTI+ vrouwen mee te maken hebben doen anders vermoeden. Dat maakt het des te schrijnender dat het huidige subsidiemodel het voor een groot deel van de organisaties die deze vrouwen vertegenwoordigen lastig wordt gemaakt om bij te dragen aan beleid. 

Benieuwd naar het hele statement? Lees het hier. 

Naast een delegatie van het Netwerk was ook NNID aanwezig om de gezamenlijke schaduwrapportage van NNID, TNN en COC toe te lichten. Annelies Tukker van NNID vertelde op indrukwekkende wijze over de problematiek die speelt bij lesbische transgender en intersekse personen. Verder gaf ook het College van de Rechten voor de Mens, bij monde van collegelid Geneviève Lieuw, een statement. Net als het Netwerk ging het College (o.a.) in op de onveiligheid die vrouwen ervaren door huiselijk geweld, seksuele intimidatie en hatespeech.

Na afloop van alle Oral Statements (niet alleen Nederland, maar ook Armenië, Georgie, Djibouti, Finland, Niger, Honduras en Turkije kwamen aan bod) kregen de comitéleden de gelegenheid om vragen te stellen aan de aanwezige ngo’s. Deze vragen moesten de ngo’s binnen 24 uur schriftelijk beantwoorden. Aan ons als Nederlandse ngo’s werd één vraag gesteld, namelijk of gedwongen sterilisatie van vrouwen is geregeld in de Nederlandse wet, en of er wat betreft de gedwongen sterilisatie van intersekse kinderen jurisprudentie is, die in lijn is met het VN-Vrouwenverdrag. Deze vraag kwam van het comitélid Ana Peláez Narváez. Samen met NNID hebben we vliegensvlug een antwoord op deze vraag geformuleerd, met dank aan de snelle reacties op onze vragen aan organisaties in het veld die zich met dit thema bezighouden. In het antwoord gaan we in op de zorgen die er zijn over het programma ‘Nu niet Zwanger’, waartegen Bureau Clara Wichmann met succes heeft geprocedeerd. Suggesties voor vragen die het comité aan Nederland zou kunnen stellen zijn: hoe waarborgt de regering de bescherming van de zelfbeschikking van alle vrouwen, ook van de vrouwen die als "kwetsbaar" worden aangemerkt? En welke maatregelen zijn genomen om de rechten van intersekse personen te beschermen?

En nu?

Nu is het wachten op de vragen die het comité zal stellen aan de Nederlandse regering. Waarschijnlijk worden de vragen deze week gepubliceerd. En dan moet Nederland aan de bak om een antwoord te formuleren op de, hopelijk kritische, vragen. 

Laten we hopen dat de regering de schaduwrapportage en de vragen van CEDAW serieus neemt, en dat we gezamenlijk, NGOs en regering, stappen kunnen gaan zetten ter verbetering van de positie van alle vrouwen in Nederland, inclusief zwart, migrant, vluchteling, moslim en LBT+ vrouwen. 

Het schrijfteam

Update van het schrijfteam

Het is alweer een tijdje geleden dat we onszelf introduceerden. Ondertussen is er flink wat werk verzet, tijd voor een update dus! Als schrijfteam zijn we de eerste paar maanden van het jaar druk bezig geweest met het verzamelen van input en informatie. Helaas was het vanwege de beperkingen die de COVID-19 pandemie met zich meebracht niet mogelijk om fysieke bijeenkomsten te organiseren. Hier baalden we van, we hadden graag verschillende organisaties bij elkaar gebracht om ideeën uit te wisselen en te netwerken. Gelukkig hebben we wel veel online en telefonische gesprekken kunnen voeren en zelfs een paar kleine online expertmeetings georganiseerd. Uit de hoeveelheid input en informatie die we ontvingen blijkt maar weer dat gendergelijkheid in Nederland nog niet ‘af’ is. Het kostte ons bloed zweet, tranen en vele online vergadersessies om de tekst te reduceren tot het maximale toegestane woordaantal van 6600, maar het is gelukt. De definitieve versie is op 5 juni naar CEDAW verstuurd en heeft maar liefst 75 ondertekenaars. Via deze link kunnen jullie de schaduwrapportage bekijken. 

En nu?

Op basis van de ontvangen schaduwrapportages zal een werkgroep van het CEDAW-comité een lijst met vragen aan Nederland, een List of Issues Prior to Reporting (LOIPR), opstellen. De antwoorden op deze vragen vormen straks de 7e regeringsrapportage. Vervolgens zullen wij in schaduwrapportage 2.0 reageren op de regeringsrapportage. Daarna vindt de constructieve dialoog plaats, waarin het CEDAW-comité in gesprek gaat met zowel de Nederlandse delegatie als met vertegenwoordigers van NGOs. Na dit alles gaat het comité in beraad, en neemt vervolgens de concluding observations aan, waarin het comité op de (volgens het comité) belangrijkste punten een aantal aanbevelingen aan Nederland doet. 

Pre-sessie en overleg over kernpunten in Oral Statement

Voordat de voorbereidingswerkgroep met de LOIPR aan de slag gaat is er op 5 juli aanstaande, tijdens een online bijeenkomst, gelegenheid voor NGOs om in een Oral Statement hun schaduwrapportage toe te lichten. Tijdens deze bijeenkomst zullen wij namens het Netwerk kort ingaan op een aantal kernpunten uit de schaduwrapportage.

Ter voorbereiding op het Oral Statement organiseert het Netwerk op 28 juni, van 10:00u tot 11:30u een online bijeenkomst voor de ondertekenaars van schaduwrapportage 1.0, om gezamenlijk de inhoud van het Oral Statement af te stemmen. Wij zullen tijdens deze bijeenkomst kort de inhoud van schaduwrapportage 1.0 presenteren. Verder krijgen deelnemers de gelegenheid om aan te geven waar in het Oral Statement de nadruk op gelegd zo moeten worden. Het Oral Statement duurt slechts 5 á 10 minuten, dus er kunnen maar enkele onderwerpen aan bod komen. Tijdens de bijeenkomst zullen we gezamenlijk nadenken over welke onderwerpen het meest geschikt zijn om te benoemen, onder meer op basis van actualiteit en strategische waarde. Om de inbreng zo efficiënt mogelijk te houden wordt de keuze ook afgestemd met het College voor de Rechten van de Mens en de Nederlandse organisatie voor seksediversiteit, COC en Transgender Netwerk Nederland (die ook een schaduwrapportage hebben ingediend). Zien we je daar? Aanmelden kan via deze link 

Bedankt!

Tot slot nogmaals een woord van grote dank voor alle organisaties en individuen die een bijdrage hebben geleverd aan schaduwrapportage 1.0. Muchas gracias! 

Introductie schrijfteam 7e rapportagecyclus VN-Vrouwenverdrag

De 7^e rapportagecyclus van het VN-Vrouwenverdrag is inmiddels gestart. Het team dat zich de komende rapportageperiode zal bezighouden met het samenstellen van de schaduwrapportages en het presenteren ervan bij het VN-Comité (CEDAW) bestaat uit Linda Mans, Petra Snelders en Luna Vollebregt.

In het kort: wie zijn ze?
Linda Mans werkt als onafhankelijk onderzoeker en consultant onder de naam Manskracht. Linda heeft een achtergrond in gezondheidswetenschappen met als specialisatie gezondheidsvoorlichting en genderstudies. Haar loopbaan meanderde van werken bij een afdeling communicatie in een ggz-instelling en het doen van actie-onderzoek om sekse en gender te integreren in het medische basisonderwijs tot het geven van participerende video-workshops en het agenderen van mondiale gezondheid bij beleidsmakers, nationaal en internationaal. Als Manskracht balt Linda haar kennis en kunde samen met als leidraad ‘gezonde mensen op een gezonde planeet’. Samen met Leontine Bijleveld was Linda co-rapporteur van de 5^e rapportagecyclus VN-Vrouwenverdrag. Deze ervaring komt haar nu van pas als lid van het schrijfteam. Voor meer informatie, zie https://nl.linkedin.com/in/lindamans.

Petra Snelders werkt al ruim 35 jaar op het gebied van Mensenrechten, Vrouwen en Migratie. Ze heeft bij verschillende non-profit organisaties gewerkt ten behoeve van de structurele verbetering van de sociale, economische en juridische rechten van (migranten- en vluchtelingen) vrouwen. Tot eind 2015 werkte ze bij Movisie landelijk kennisinstituut voor sociale vraagstukken, programmalijn huiselijk en seksueel geweld. Sindsdien is ze als zelfstandige werkzaam op het gebied van mensenrechten, vrouwen en migratie, zowel op lokaal, landelijk als internationaal niveau. Via haar werk bij de RESPECT Netwerk Europe, een netwerk van organisaties van migrant domestic workers en ondersteuners, is zij betrokken bij verschillende internationale (VN) processen op het terrein van migratie en ontwikkeling. Petra was co-rapporteur voor de 6^de rapportagecyclus VN-Vrouwenverdrag en voor de 1^ste schaduwrapportage over de implementatie van het Istanbul Verdrag. Focus van Petra’s werk is het agenderen en het dichten van de kloof tussen het beleid en de dagelijkse ervaringen van (migranten/vluchtelingen) vrouwen sociaal, economisch en juridisch.

Luna Vollebregt is internationaal jurist met specifieke interesse in mensen- en vrouwenrechten. Na haar studies rechtsgeleerdheid en Europese studies heeft zij zich aan SOAS, University of London gespecialiseerd in internationaal recht en ‘law and gender’. Haar afstudeerscriptie schreef ze over ‘women’s access to justice’. Sinds 2018 is Luna bestuurslid van de Vereniging voor Vrouw en Recht Clara Wichmann, en daardoor goed bekend met de activiteiten van het Netwerk. Momenteel is Luna werkzaam als netwerkcoördinator van het Breed Mensenrechten Overleg (BMO), een samenwerkingsverband van mensenrechten- en ontwikkelingsorganisaties die gezamenlijk werken om de aandacht voor mensenrechten in het Nederlands buitenlands beleid te bevorderen. Daarvoor werkte ze als onderzoeksmedewerker op de Universiteit van Amsterdam. Luna zal zich, naast haar werkzaamheden voor het BMO, één dag per week voor het schrijfteam inzetten.