Onlangs verscheen in het Tijdschrift voor Genderstudies een interview met Hedy d’Ancona en
Jet Bussemaker over dertig jaar emancipatiebeleid.[i] De eerste geafficheerd als
grondlegger van het emancipatiebeleid in haar korte staatssecretariaat 1981/82,
de laatste op het moment van schrijven laatste bewindspersoon, gedurende een
volle kabinetsperiode, in de rij. Historici zullen later beoordelen of de
betekenis van Bussemaker voor het emancipatiebeleid die van d’Ancona benadert.
Voor de cedaw-blogspot is vooral interessant dat Bussemaker tweemaal refereert
aan de constructieve dialoog met het CEDAW-Comité (november 2016).
‘Ik was
vorige week in Geneve waar ik uitgebreid ondervraagd ben door zo’n panel en
daar zijn dan ook een heleboel NGO’s bij. Sommige daarvan lopen al heel lang
mee en wat verjonging en vernieuwing zou denk ik geen kwaad kunnen, terwijl ik
daarbij ook hele interessante organisaties zie, zoals Femmes for freedom die
zich bezig houdt met vrouwen die opgesloten zitten in hun thuissituaties.’
(p. 126)
Intrigerende opmerkingen. Al valt niet uit te sluiten dat een en andere door de interviewers iets te kort door de bocht is opgeschreven, de tekst zal toch goedgekeurd zijn door de (woordvoerder van de) minister. Het CEDAW-Comité een panel? Ter zitting op 16 juni j.l. in de procedure van de zwangere zelfstandigen die met de uitspraak van CEDAW in de hand alsnog een uitkering aanvroegen door de Centrale Raad van Beroep (CRvB) een gezaghebbend orgaan genoemd. Waarvan je de opvattingen niet zo maar naast je neer kunt leggen, volgens de CRvB in de uitspraak op 27 juli 2017. Dat deed Bussemakers collega en partijgenoot Lodewijk Asscher wel toen hij besloot CEDAW’s uitspraak in de individuele klachtprocedure naast zich neer te leggen, overigens zonder haar, de minister voor emancipatie, te consulteren.
In de wetenschap is het goed gebruik om te
argumenteren op inhoud en opposanten niet op leeftijd, anciënniteit en
dergelijke weg te zetten. Bovendien hebben wetenschappers open oog voor
verklarende factoren van waarnemingen, na een dubbelcheck of de waarneming wel
klopt. Jet Bussemaker mag dan gepromoveerd zijn, op de universiteit gewerkt
hebben, en rector van de Hogeschool van Amsterdam geweest zijn, als minister
van OCW belast met de coördinatie van het emancipatiebeleid heeft ze deze
wetenschappelijke benadering kennelijk verloren. Woorden als verjonging en vernieuwing zetten een toon en laten een bepaalde zuurgraad zien. Terwijl
de waarneming niet klopt. Er waren in de NGO-delegatie inderdaad enige vrouwen
van de leeftijd van de minister en mijzelve, generatiegenoten dus. Maar als
totaal was er een grote diversiteit naar leeftijd, etniciteit, seksuele
voorkeur bijvoorbeeld. Er waren tenminste drie aanmerkelijk jonger dan Shirin
Musa van Femmes for Freedom, die zelf al weer aanmerkelijk jonger is dan de
minister. Twee van hen hadden zelfs onbetaald verlof genomen om er in Genève
bij te kunnen zijn. Bijna allemaal zijn ze actief in het arbeidsproces. Gepensioneerd
was de collega uit Curaçao, die aanwezig kon zijn dankzij sponsoring door een
internationale NGO (IWRAW-AP), nadat zowel de regering van Curaçao, als de
Directie Emancipatie van OCW enigerlei subsidie voor het schaduwproces in het
Caraïbisch deel van het Koninkrijk categorisch hadden afgewezen. Jongere
collega’s van deze gepensioneerde konden zich niet permitteren om meer dan een
week verlof op te nemen om naar Genève af te reizen. Vernieuwend vonden we zelf
dat voor het eerst een vertegenwoordigster
van sekswerkers organisaties PROUD in de NGO-delegatie deelnam.
Het door de minister beleden enthousiasme
voor Femmes for freedom is opmerkelijk
omdat zij tussen de datum van het interview en het moment van publicatie in het
TvG de aanvraag van twee allianties waarin FFF deelnam voor een
instellingssubsidie van OCW heeft afgewezen. Slechts aanvragen waarvan de
penvoerder al een stevige en omvangrijke subsidierelatie had met OCW of een
ander ministerie zijn gehonoreerd. Bussemaker verwacht verjonging en vernieuwing
kennelijk vooral van anderen.
In dertig jaar emancipatiebeleid is er nog nooit een instellingssubsidie toegekend aan een ZMV-vrouwenorganisatie! Telkens verwezen naar het minderhedenbeleid of integratiebeleid (alsof ze daar wel aan de bak kwamen) of naar projectsubsidies, wat meestal ook al niet lukte. Geen wonder dat het CEDAW-Comité in steeds urgenter bewoordingen zijn zorgen hierover uitspreekt.
In dertig jaar emancipatiebeleid is er nog nooit een instellingssubsidie toegekend aan een ZMV-vrouwenorganisatie! Telkens verwezen naar het minderhedenbeleid of integratiebeleid (alsof ze daar wel aan de bak kwamen) of naar projectsubsidies, wat meestal ook al niet lukte. Geen wonder dat het CEDAW-Comité in steeds urgenter bewoordingen zijn zorgen hierover uitspreekt.
Wordt vervolgd.
Leontine Bijleveld
[i]
Roggeband, Conny
en Inge Plaisier; ‘Het is nooit af! Een interview met Hedy d’Ancona en Jet
Bussemaker over dertig jaar emancipatiebeleid’, in Tijdschrift voor Genderstudies 20 (2017) nr. 2 p.119-135
