Regeringsrapportage Beijing + 15

Wie wil weten wat de Nederlandse regering en de andere landen hebben gerapporteerd aan het UNECE secretariaat over Beijing +15 kan de rapportage vinden op de pagina met nationale rapporten op de gender site.
Zelf kon ik de Nederlandse rapportage niet vinden op de website van het ministerie.
Er waren landen die de aanbeveling vanuit UNECE om NGO’s te betrekken bij het opstellen van de rapportage wel hebben opgevolgd. Het is was niet het enige element uit de reporting guidelines dat mijns inziens onvoldoende aandacht kreeg.
Anders dan in de aanloop naar de conferentie in Beijing zelf is er in mijn perceptie in de aanloop naar de Beijing +15 eigenlijk geen enkele interactie tussen de regeringsdelegatie en NGO’s. Dat is jammer. Maar wat niet is kan nog komen natuurlijk.

Leontine Bijleveld

Noodzaak van uitgesplitste cijfers

Nog wat nagekomen berichten van de UNECE Beijing + 15. In een tweede bijdrage op maandagochtend revancheerde Kubic zich enigszins. Hij vatte het paper van het UNECE-secretariaat samen, waarin de balans werd opgemaakt van de implementatie van het Beijing Platform for Action. Dit is, net als de andere documenten voor de bijeenkomst, op de website van UNECE te vinden.
Algemene teneur van de evaluatierapporten Beijing + 15 is dat er op verschillende punten vooruitgang is geboekt, maar dat er er nog veel moet gebeuren om gender equality te bereiken. Kubic wees op de leemtes en betoogde dat statistiek een belangrijk hulpmiddel is, onmisbaar om goed beleid te kunnen uitvoeren. Zonder naar geslacht en leeftijd uitgesplitste cijfer kan gender mainstreaming niet van de grond komen. Hij pleitte dan ook voor versterken van ‘gender statistic programmes’. Dat klonk ons als muziek in de oren – in elke schaduwrapportage pleiten we immers voor ‘data disagregated according to gender and ethnicity’.
De volgende dag konden we het pleidooi van Kubic beter plaatsen: tijdens een side-event presenteerde UNECE de vernieuwde website gender statistics. Het gender statistiek team van UNECE biedt ook ander informatiemateriaal, zoals on-line trainingen en video’s.

Leontine Bijleveld

Schaduwrapportage 2009: Women's Rights - Some progress, many gaps

Eindelijk is het zover. Op 24 november hebben we tijdens de publieksbijeenkomst het eerste exemplaar van de schaduwrapportage VN-Vrouwenverdrag 'Women's Rights - Some progress, many gaps' uitgereikt aan Arjan Hamburger, mensenrechtenambassadeur voor Nederland. De deelnemers hebben met elkaar prioriteiten uit de rapportage bepaald, die we in ons mondelinge 'statement' tijdens de CEDAW-sessie eind januari 2010, gaan verwoorden. Willemien Ruygrok toonde zich daarbij een voortvarende dagvoorzitter.

In de schaduwrapportage geven Nederlandse organisaties commentaar op de wijze waarop de regering aan het VN-Comité verantwoording heeft afgelegd over de naleving van vrouwenrechten in Nederland. Marjan Wijers gaf een introductie over de werking van zo'n schaduwproces en hoe organisaties de schaduwrapportage voor eigen doelen kunnen inzetten. Nooit eerder onderschreven zoveel Nederlandse organisaties, 54 stuks, een schaduwrapportage. Daar zijn we erg blij mee. Dankzij het organiseren van kleinschalige expert meetings en individuele contacten hebben meer 'grassroots' organisaties een bijdrage kunnen leveren.

Als prioriteiten stellen de deelnemers aan de publieksbijeenkomst dat de regering niet serieus genoeg neemt dat het verdrag haar verplicht er voor te zorgen dat ánderen vrouwen niet discrimineren. Verder uiten ze kritiek op de lage status die het verdrag voor de regering lijkt te hebben. Ook wijzen de deelnemers erop dat de Nederlandse regering geen invulling geeft aan de verdragsverplichting om seksestereotypen actief tegen te gaan. Sterker nog: de regering bevestigt ze regelmatig - luister maar naar de recente debatten over inburgering en 'importbruiden'. Een ander kritiekpunt is dat het huishoudelijk personeel niet onder de sociale wetgeving valt - dat treft vrijwel alleen maar vrouwen. Bovendien vinden de organisaties dat de regering zich sterker moet inzetten om armoede onder vrouwen te bestrijden. Zo zijn alleenstaande moeders sterk oververtegenwoordigd onder de werkende armen en hebben oudere vrouwen minder kans vanuit werkloosheid her in te treden op de arbeidsmarkt dan mannen.

Behalve kritiek, delen we in de schaduwrapportage ook complimenten uit aan de regering. Positief is dat er meer financiering is van projecten voor lesbische en biseksuele vrouwen en transgenders - een groep waarover voor het eerst informatie is opgenomen in de schaduwrapportage.

Downloaden "Women's Rights - Some progress, many gaps"

Linda Mans

Gendermainstreaming in de internationale mensenrechtenverdragen

Uitwisselingen tussen 'mainstream' mensenrechtenactiviteiten en vrouwenorganisaties zijn belangrijk om vrouwenrechten beter op de kaart te krijgen. Vrouwenorganisaties kunnen inhoudelijke expertise leveren bij het opstellen van schaduwrapportages en eigen standpunten onderbouwen en versterken vanuit een mensenrechtenperspectief. Een gebrek aan kennis (over en weer) en financiële middelen belemmeren deze uitwisselingen. Het Netwerk VN-Vrouwenverdrag probeert zoveel mogelijk een sleutelrol te spelen om deze uitwisselingen (verder) te stimuleren.

Deze droge opsomming bleek uit de levendige discussie tijdens een expert meeting die het Netwerk VN-Vrouwenverdrag afgelopen vrijdag 13 november heeft georganiseerd. Onderwerp: het 'mainstreamen' van vrouwenrechten in de internationale mensenrechtenverdragen, overheidsrapportages, de schaduwrapportages en in de verschillende toezichthoudende Comités. Aanleiding was de promotie van Fleur van Leeuwen, die haar thesis heeft geschreven over "Women's Rights are Human Rights: The practice of the United Nations Human Rights Committee and the Committee on Economic, Social and Cultural Rights" (vanaf december te koop). Aanwezig waren vertegenwoordigers van vrouwenorganisaties, academici en beleidsmedewerkers van zowel overheid als NGO's.

Fleur gaf als 'opwarmer' voor haar verdediging 's middags een heldere uiteenzetting over of en op welke manier in Bupo en Esocul aandacht is voor vrouwenrechten. Haar toetsstenen bij het lezen van overheidsrapportages, 'concluding observations' en andere documenten:
1 Is er aandacht voor schendingen van vrouwenrechten?
2 Vloeien er 'gendersensitieve' verdragsverplichtingen voort uit de aanbevelingen van de Comités?
3 Wordt er een verband gelegd tussen schendingen van vrouwenrechten en discriminatie van vrouwen?
4 Is er sprake van een integrale aanpak van vrouwenrechten binnen de relevante inhoudelijke verdragsbepalingen?
Concluderend stelt Fleur dat van 1, 2 en 4 wel, maar van 3 geen sprake is. Aanbeveling voor de betreffende Comités is dan ook deze link tussen schendingen van vrouwenrechten en discriminatie van vrouwen aan te brengen. Ook volgt een oproep aan NGO's om vooral hun expertise in te brengen via schaduwrapportages van CEDAW, Bupo en Esocul.

Margreet de Boer kon daar inhoudelijk op inspringen met uitleg over de betekenis van schaduwrapportages, namelijk het op de kaart zetten van vrouwenrechten en het uitlokken van inhoudelijk commentaar van de verdragscomités in de vorm van 'concluding observations'.

Vanuit de afdeling Mensenrechten, Goed Bestuur en Humanitaire Hulp van het Ministerie van Buitenlandse Zaken vertelde vervolgens Christien Aben vooral over de internationale rol van Nederland in mensenrechtenverdragen.

Als aftrap voor de discussie vroeg Ineke Boerefijn zich af of het uiteindelijke doel is, het VN-Vrouwenverdrag overbodig maken als in de algemene mensenrechtenverdragen genoeg aandacht is voor vrouwenrechten. Dagvoorzitter Cees Flinterman antwoordde dat het nooit de bedoeling is CEDAW op te heffen, maar dat vrouwenrechten ook in de algemene mensenrechtenverdragen moeten worden opgenomen. Met andere woorden, een tweesporenbeleid.

Het Netwerk VN-Vrouwenverdrag is blij dat vanuit veel en zeer diverse organisaties vertegenwoordigers aanwezig waren, variërend van COC Nederland en Transgender Netwerk Nederland tot UnieKBO en NBvP "Vrouwen van Nu". Dat aandacht voor de diversiteit van vrouwen belangrijk is, blijkt alleen daar al uit. Aanstaande dinsdag 24 november wordt de nieuwste schaduwrapportage gepresenteerd, met daarin ‘munitie’ voor NGO’s en algemene mensenrechtenverdragen...

Linda Mans

Foto-impressie Genève UNECE/Beijing+15 2-4 november 2009

Investering in de nabije toekomst

Voor we ons uiteindelijk hebben opgegeven voor het Beijing+15 programma van het UNECE in Genève, hebben we ons afgevraagd of het een zinvolle investering zou zijn. Zouden er mensen aanwezig zijn om alvast aan te schieten over bevindingen uit de schaduwrapportage?

Ja, het bleek nuttig en leerzaam en het eventueel kunnen lobbyen in de wandelgangen was daadwerkelijk het geval. Zoals Leontine al schreef, hebben we zowel gesproken met de Nederlandse regeringsdelegatie (DCE), als met een lid van het CEDAW Comité.

Carlien Scheele en Charles de Vries van DCE nodigden ons uit voor een diner maandagavond. Het werkt verhelderend om onderwerpen vanuit overheidsoptiek en NGO's te bespreken. Je hebt elk een eigen rol, maar je kan elkaar ook met informatie ondersteunen en elkaars inzet versterken.

Bij het overwegen of afreizen naar Genève de moeite waard zou zijn, speelde de vraag wie we er zouden kunnen ontmoeten. Zo hoopten we Violeta Neubauer, CEDAW rapporteur voor Nederland tijdens de komende sessie, tegen het lijf te lopen en al even te kunnen briefen over bevindingen in de schaduwrapportage. Ze was er en we hebben haar meteen aangesproken.

Afgelopen maandag hebben we haar de inhoudsopgave en lijst van aanbevelingen in de handen gedrukt en gevraagd of ze tijd had voor een gesprek. Dinsdagmiddag was het zover. Ze had de kopjes al gesneld en we kregen uitgebreid gelegenheid om over bevindingen van de NGO's in de schaduwrapportage uit te wijden. Ook vertelde ze over de meest recente ontwikkelingen binnen het CEDAW Comité.

We zijn tevreden. Het is een aardige en toegankelijke vrouw, die zich graag door NGO's laat informeren. Ze heeft ons haar adres gegeven en op basis van de schaduwrapportage die we haar spoedig toesturen, zullen we gelegenheid hebben om haar eventuele vragen alvast te beantwoorden. Dat zal zeker van pas komen tijdens de 45e CEDAW sessie in Genève eind januari.

Linda Mans

Enhancing Women’s Political Participation

De UNDP organiseerde een side-event over politieke participatie van vrouwen tijdens de lunch. Accent lag vooral op de situatie in Oost Europa en de Commonwealth of Independent States, omdat de UNDP daar een groot project over dit onderwerp draait.
Vooral de presentatie van Sonia Lokar was aardig. Het zou enige aanknopingspunten kunnen bieden voor de activiteiten van Vrouwenbelangen en de vrouwen in de politieke partijen.
Lokar vertelde hoe het samenwerken in een regionaal netwerk de activiteiten in de verschillende landen stimuleerde.
Omdat de batterij van mijn MacBook bijna op is volsta ik voorlopig met een link naar de website van de UNDP waar de presentaties op gezet zijn.

Leontine Bijleveld

Opening Beijing + 15 Regional Review Meeting

De openingstoespraak van de Executive Secretary of the Economic Commission from Europe, de heer Jan Kubis, is erg plichtmatig - hij had niet eens in de gaten dat hij de eerste alinea twee maal voorlas. Daardoor hebben we gelegenheid even een snelle update op het blog te zetten.

Linda en ik zijn hier in Genève om te kijken of we al wat lobbywerk kunnen doen voor de schaduwrapportage VN Vrouwenverdrag. Dat lijkt goed te lukken. We hebben al contact gelegd met Violeta Neubauer. Zij zit in het CEDAW-Comité en is de rapporteur voor Nederland. Op de regionale voorbereidende bijeenkomst voor Beijng +15 hier in Genève vertegenwoordigt ze Slovenië. We hebben afgesproken om dezer dagen een langer gesprek te hebben. De samenvatting en de lijst van aanbevelingen uit de Schaduwrapportage aan het CEDAW-Comité hebben we haar al meegegeven.

Carlien Scheele vertegenwoordigt hier de Nederlandse regering. We ontmoetten haar toen ze op weg was naar de EU-coördinatie bijeenkomst. Later schoof ze bij ons aan in de cafetaria, waar we de laatste emails nog even lazen. Zo konden we haar mededelen dat met de ondertekening van de Schaduwrapportage door St. Ondersteboven de stand op 42 staat. Carlien was gepast onder de indruk.

Ook hebben we Sonja Lokar al ontmoet. Die zit straks, tijdens de lunch, in het panel van een door UNDP georganiseerd side-event ‘Enhancing Women’s Political Participation.’. Zij heeft de CEDAW-Schaduwrapportage in Slovenië gecoördineerd. Ook met haar gaan we later nog praten om ervaringen uit te wisselen.

Nu spreekt Caroline Hannan, Director van de Division of Advancement of Women. Dat is interessanter. Wordt vervolgd.

Leontine Bijleveld