maandag 30 november 2009

Regeringsrapportage Beijing + 15

Wie wil weten wat de Nederlandse regering en de andere landen hebben gerapporteerd aan het UNECE secretariaat over Beijing +15 kan de rapportage vinden op de pagina met nationale rapporten op de gender site.
Zelf kon ik de Nederlandse rapportage niet vinden op de website van het ministerie.
Er waren landen die de aanbeveling vanuit UNECE om NGO’s te betrekken bij het opstellen van de rapportage wel hebben opgevolgd. Het is was niet het enige element uit de reporting guidelines dat mijns inziens onvoldoende aandacht kreeg.
Anders dan in de aanloop naar de conferentie in Beijing zelf is er in mijn perceptie in de aanloop naar de Beijing +15 eigenlijk geen enkele interactie tussen de regeringsdelegatie en NGO’s. Dat is jammer. Maar wat niet is kan nog komen natuurlijk.

Leontine Bijleveld

Noodzaak van uitgesplitste cijfers

Nog wat nagekomen berichten van de UNECE Beijing + 15. In een tweede bijdrage op maandagochtend revancheerde Kubic zich enigszins. Hij vatte het paper van het UNECE-secretariaat samen, waarin de balans werd opgemaakt van de implementatie van het Beijing Platform for Action. Dit is, net als de andere documenten voor de bijeenkomst, op de website van UNECE te vinden.
Algemene teneur van de evaluatierapporten Beijing + 15 is dat er op verschillende punten vooruitgang is geboekt, maar dat er er nog veel moet gebeuren om gender equality te bereiken. Kubic wees op de leemtes en betoogde dat statistiek een belangrijk hulpmiddel is, onmisbaar om goed beleid te kunnen uitvoeren. Zonder naar geslacht en leeftijd uitgesplitste cijfer kan gender mainstreaming niet van de grond komen. Hij pleitte dan ook voor versterken van ‘gender statistic programmes’. Dat klonk ons als muziek in de oren – in elke schaduwrapportage pleiten we immers voor ‘data disagregated according to gender and ethnicity’.
De volgende dag konden we het pleidooi van Kubic beter plaatsen: tijdens een side-event presenteerde UNECE de vernieuwde website gender statistics. Het gender statistiek team van UNECE biedt ook ander informatiemateriaal, zoals on-line trainingen en video’s.

Leontine Bijleveld

donderdag 26 november 2009

Schaduwrapportage 2009: Women's Rights - Some progress, many gaps




Eindelijk is het zover. Op 24 november hebben we tijdens de publieksbijeenkomst het eerste exemplaar van de schaduwrapportage VN-Vrouwenverdrag 'Women's Rights - Some progress, many gaps' uitgereikt aan Arjan Hamburger, mensenrechtenambassadeur voor Nederland. De deelnemers hebben met elkaar prioriteiten uit de rapportage bepaald, die we in ons mondelinge 'statement' tijdens de CEDAW-sessie eind januari 2010, gaan verwoorden. Willemien Ruygrok toonde zich daarbij een voortvarende dagvoorzitter.

In de schaduwrapportage geven Nederlandse organisaties commentaar op de wijze waarop de regering aan het VN-Comité verantwoording heeft afgelegd over de naleving van vrouwenrechten in Nederland. Marjan Wijers gaf een introductie over de werking van zo'n schaduwproces en hoe organisaties de schaduwrapportage voor eigen doelen kunnen inzetten. Nooit eerder onderschreven zoveel Nederlandse organisaties, 54 stuks, een schaduwrapportage. Daar zijn we erg blij mee. Dankzij het organiseren van kleinschalige expert meetings en individuele contacten hebben meer 'grassroots' organisaties een bijdrage kunnen leveren.

Als prioriteiten stellen de deelnemers aan de publieksbijeenkomst dat de regering niet serieus genoeg neemt dat het verdrag haar verplicht er voor te zorgen dat ánderen vrouwen niet discrimineren. Verder uiten ze kritiek op de lage status die het verdrag voor de regering lijkt te hebben. Ook wijzen de deelnemers erop dat de Nederlandse regering geen invulling geeft aan de verdragsverplichting om seksestereotypen actief tegen te gaan. Sterker nog: de regering bevestigt ze regelmatig - luister maar naar de recente debatten over inburgering en 'importbruiden'. Een ander kritiekpunt is dat het huishoudelijk personeel niet onder de sociale wetgeving valt - dat treft vrijwel alleen maar vrouwen. Bovendien vinden de organisaties dat de regering zich sterker moet inzetten om armoede onder vrouwen te bestrijden. Zo zijn alleenstaande moeders sterk oververtegenwoordigd onder de werkende armen en hebben oudere vrouwen minder kans vanuit werkloosheid her in te treden op de arbeidsmarkt dan mannen.

Behalve kritiek, delen we in de schaduwrapportage ook complimenten uit aan de regering. Positief is dat er meer financiering is van projecten voor lesbische en biseksuele vrouwen en transgenders - een groep waarover voor het eerst informatie is opgenomen in de schaduwrapportage.

Downloaden "Women's Rights - Some progress, many gaps"

Linda Mans

dinsdag 17 november 2009

Gendermainstreaming in de internationale mensenrechtenverdragen


Uitwisselingen tussen 'mainstream' mensenrechtenactiviteiten en vrouwenorganisaties zijn belangrijk om vrouwenrechten beter op de kaart te krijgen. Vrouwenorganisaties kunnen inhoudelijke expertise leveren bij het opstellen van schaduwrapportages en eigen standpunten onderbouwen en versterken vanuit een mensenrechtenperspectief. Een gebrek aan kennis (over en weer) en financiële middelen belemmeren deze uitwisselingen. Het Netwerk VN-Vrouwenverdrag probeert zoveel mogelijk een sleutelrol te spelen om deze uitwisselingen (verder) te stimuleren.

Deze droge opsomming bleek uit de levendige discussie tijdens een expert meeting die het Netwerk VN-Vrouwenverdrag afgelopen vrijdag 13 november heeft georganiseerd. Onderwerp: het 'mainstreamen' van vrouwenrechten in de internationale mensenrechtenverdragen, overheidsrapportages, de schaduwrapportages en in de verschillende toezichthoudende Comités. Aanleiding was de promotie van Fleur van Leeuwen, die haar thesis heeft geschreven over "Women's Rights are Human Rights: The practice of the United Nations Human Rights Committee and the Committee on Economic, Social and Cultural Rights" (vanaf december te koop). Aanwezig waren vertegenwoordigers van vrouwenorganisaties, academici en beleidsmedewerkers van zowel overheid als NGO's.

Fleur gaf als 'opwarmer' voor haar verdediging 's middags een heldere uiteenzetting over of en op welke manier in Bupo en Esocul aandacht is voor vrouwenrechten. Haar toetsstenen bij het lezen van overheidsrapportages, 'concluding observations' en andere documenten:
1 Is er aandacht voor schendingen van vrouwenrechten?
2 Vloeien er 'gendersensitieve' verdragsverplichtingen voort uit de aanbevelingen van de Comités?
3 Wordt er een verband gelegd tussen schendingen van vrouwenrechten en discriminatie van vrouwen?
4 Is er sprake van een integrale aanpak van vrouwenrechten binnen de relevante inhoudelijke verdragsbepalingen?
Concluderend stelt Fleur dat van 1, 2 en 4 wel, maar van 3 geen sprake is. Aanbeveling voor de betreffende Comités is dan ook deze link tussen schendingen van vrouwenrechten en discriminatie van vrouwen aan te brengen. Ook volgt een oproep aan NGO's om vooral hun expertise in te brengen via schaduwrapportages van CEDAW, Bupo en Esocul.

Margreet de Boer kon daar inhoudelijk op inspringen met uitleg over de betekenis van schaduwrapportages, namelijk het op de kaart zetten van vrouwenrechten en het uitlokken van inhoudelijk commentaar van de verdragscomités in de vorm van 'concluding observations'.

Vanuit de afdeling Mensenrechten, Goed Bestuur en Humanitaire Hulp van het Ministerie van Buitenlandse Zaken vertelde vervolgens Christien Aben vooral over de internationale rol van Nederland in mensenrechtenverdragen.

Als aftrap voor de discussie vroeg Ineke Boerefijn zich af of het uiteindelijke doel is, het VN-Vrouwenverdrag overbodig maken als in de algemene mensenrechtenverdragen genoeg aandacht is voor vrouwenrechten. Dagvoorzitter Cees Flinterman antwoordde dat het nooit de bedoeling is CEDAW op te heffen, maar dat vrouwenrechten ook in de algemene mensenrechtenverdragen moeten worden opgenomen. Met andere woorden, een tweesporenbeleid.

Het Netwerk VN-Vrouwenverdrag is blij dat vanuit veel en zeer diverse organisaties vertegenwoordigers aanwezig waren, variërend van COC Nederland en Transgender Netwerk Nederland tot UnieKBO en NBvP "Vrouwen van Nu". Dat aandacht voor de diversiteit van vrouwen belangrijk is, blijkt alleen daar al uit. Aanstaande dinsdag 24 november wordt de nieuwste schaduwrapportage gepresenteerd, met daarin ‘munitie’ voor NGO’s en algemene mensenrechtenverdragen...

Linda Mans

woensdag 4 november 2009

Investering in de nabije toekomst


Voor we ons uiteindelijk hebben opgegeven voor het Beijing+15 programma van het UNECE in Genève, hebben we ons afgevraagd of het een zinvolle investering zou zijn. Zouden er mensen aanwezig zijn om alvast aan te schieten over bevindingen uit de schaduwrapportage?

Ja, het bleek nuttig en leerzaam en het eventueel kunnen lobbyen in de wandelgangen was daadwerkelijk het geval. Zoals Leontine al schreef, hebben we zowel gesproken met de Nederlandse regeringsdelegatie (DCE), als met een lid van het CEDAW Comité.

Carlien Scheele en Charles de Vries van DCE nodigden ons uit voor een diner maandagavond. Het werkt verhelderend om onderwerpen vanuit overheidsoptiek en NGO's te bespreken. Je hebt elk een eigen rol, maar je kan elkaar ook met informatie ondersteunen en elkaars inzet versterken.

Bij het overwegen of afreizen naar Genève de moeite waard zou zijn, speelde de vraag wie we er zouden kunnen ontmoeten. Zo hoopten we Violeta Neubauer, CEDAW rapporteur voor Nederland tijdens de komende sessie, tegen het lijf te lopen en al even te kunnen briefen over bevindingen in de schaduwrapportage. Ze was er en we hebben haar meteen aangesproken.

Afgelopen maandag hebben we haar de inhoudsopgave en lijst van aanbevelingen in de handen gedrukt en gevraagd of ze tijd had voor een gesprek. Dinsdagmiddag was het zover. Ze had de kopjes al gesneld en we kregen uitgebreid gelegenheid om over bevindingen van de NGO's in de schaduwrapportage uit te wijden. Ook vertelde ze over de meest recente ontwikkelingen binnen het CEDAW Comité.

We zijn tevreden. Het is een aardige en toegankelijke vrouw, die zich graag door NGO's laat informeren. Ze heeft ons haar adres gegeven en op basis van de schaduwrapportage die we haar spoedig toesturen, zullen we gelegenheid hebben om haar eventuele vragen alvast te beantwoorden. Dat zal zeker van pas komen tijdens de 45e CEDAW sessie in Genève eind januari.

Linda Mans

maandag 2 november 2009

Enhancing Women’s Political Participation

De UNDP organiseerde een side-event over politieke participatie van vrouwen tijdens de lunch. Accent lag vooral op de situatie in Oost Europa en de Commonwealth of Independent States, omdat de UNDP daar een groot project over dit onderwerp draait.
Vooral de presentatie van Sonia Lokar was aardig. Het zou enige aanknopingspunten kunnen bieden voor de activiteiten van Vrouwenbelangen en de vrouwen in de politieke partijen.
Lokar vertelde hoe het samenwerken in een regionaal netwerk de activiteiten in de verschillende landen stimuleerde.
Omdat de batterij van mijn MacBook bijna op is volsta ik voorlopig met een link naar de website van de UNDP waar de presentaties op gezet zijn.

Leontine Bijleveld

Opening Beijing + 15 Regional Review Meeting


De openingstoespraak van de Executive Secretary of the Economic Commission from Europe, de heer Jan Kubis, is erg plichtmatig - hij had niet eens in de gaten dat hij de eerste alinea twee maal voorlas. Daardoor hebben we gelegenheid even een snelle update op het blog te zetten.

Linda en ik zijn hier in Genève om te kijken of we al wat lobbywerk kunnen doen voor de schaduwrapportage VN Vrouwenverdrag. Dat lijkt goed te lukken. We hebben al contact gelegd met Violeta Neubauer. Zij zit in het CEDAW-Comité en is de rapporteur voor Nederland. Op de regionale voorbereidende bijeenkomst voor Beijng +15 hier in Genève vertegenwoordigt ze Slovenië. We hebben afgesproken om dezer dagen een langer gesprek te hebben. De samenvatting en de lijst van aanbevelingen uit de Schaduwrapportage aan het CEDAW-Comité hebben we haar al meegegeven.

Carlien Scheele vertegenwoordigt hier de Nederlandse regering. We ontmoetten haar toen ze op weg was naar de EU-coördinatie bijeenkomst. Later schoof ze bij ons aan in de cafetaria, waar we de laatste emails nog even lazen. Zo konden we haar mededelen dat met de ondertekening van de Schaduwrapportage door St. Ondersteboven de stand op 42 staat. Carlien was gepast onder de indruk.

Ook hebben we Sonja Lokar al ontmoet. Die zit straks, tijdens de lunch, in het panel van een door UNDP georganiseerd side-event ‘Enhancing Women’s Political Participation.’. Zij heeft de CEDAW-Schaduwrapportage in Slovenië gecoördineerd. Ook met haar gaan we later nog praten om ervaringen uit te wisselen.

Nu spreekt Caroline Hannan, Director van de Division of Advancement of Women. Dat is interessanter. Wordt vervolgd.

Leontine Bijleveld

vrijdag 16 oktober 2009

Onderschrijven Schaduwrapportage: oproep aan NGO's


De Schaduwrapportage VN-Vrouwenverdrag als reactie op de vijfde regeringsrapportage is klaar. Op een check na door een gekwalificeerde ‘native English’ eindredactie. We zijn blij met alle input van betrokken NGO's en/of individuele deskundigen via expert meetings, per mail of telefoon.

Op 15 oktober heeft het Netwerk VN-Vrouwenverdrag haar achterban per (elektronische) brief uitgenodigd de schaduwrapportage te onderschrijven, met daarbij de voorlopige versie van de Schaduwrapportage. We hopen op veel positieve reacties, die - net als bij de vorige rapportage - een breed draagvlak tonen vanuit 'civil society'.

Mocht u als NGO geen uitnodiging voor ondertekening hebben ontvangen, maar wel het doel van de Schaduwrapportage onderschrijven? Stuur een mailtje naar Loeky Droesen, secretariaat Netwerk VN-Vrouwenverdrag: l.droesen@aimforhumanrights.org

Linda Mans

vrijdag 12 juni 2009

23 juni constructieve dialoog tussen NGO's en DE

Het Netwerk VN-vrouwenverdrag is zeer verheugd dat de Directie Emancipatie (DE) heeft ingestemd met het voorstel van het Netwerk gezamenlijk een bijeenkomst te organiseren over de List of Issues & Questions. Het CEDAW-Comité had nadere vragen gesteld aan de de Nederlandse regering. We berichtten daarover op 27 maart. De antwoorden moeten uiterlijk half september naar Genève worden gestuurd.
DE zal de daarbij betrokken ambtenaren van alle departmenten uitnodigen en het Netwerk zal de uitnodiging verspreiden onder zoveel mogelijk vrouwenorganisaties, NGO's en andere geïnteresseerden. Ook de Commissie Gelijke Behandeling zal worden uitgenodigd.
Vanwege de vakantie-periode is gekozen voor 23 juni 15 - 17 uur (Op het Ministerie van OC&W in Den Haag. Dat is kort dag, maar hopelijk staat het geanimeerde deelname niet in de weg.

Met een dergelijke aanpak hoopt het Netwerk VN-Vrouwenverdrag dat het beeld als zou de verhouding tussen Netwerk en de emancipatie ambtenaren zuur zijn weg te nemen. Verschillende kamerleden spraken daar hun zorgen over uit in het overleg met Minister Plasterk.
Verschil van mening hoeft waardering voor elkaars inzet niet in de weg te staan. Onderkenning van elkaars verschillende verantwoordelijkheden en van de noodzaak elkaars taal te leren verstaan kan ghelpen.
Zie ook de Opinie die Margreet de Boer, met Marjan Wijers pen- en woordvoerder over de vorige schaduwrapportage VN-vrouwenverdrag in het Tijdschrift voor Genderstudies.

Leontine Bijleveld

dinsdag 7 april 2009

VN-vrouwenverdrag Schaduwrapportage en Kunst

Het Netwerk VN-vrouwenverdrag werd recent benaderd met een zeer interessante vraag. Zou een kunstenaar, Sanja Ivenkovic gebruik mogen maken van onze vorige schaduwrapportage, “Taking Women’s rights seriously?” voor het maken van een installatie. Toen het Netwerk VN-vrouwenverdrag werkte aan de samenstelling van het schaduwrapport hadden we niet kunnen voorzien dat het op deze manier zou kunnen worden gebruikt, maar we gaven natuurlijk toestemming. Op 18 april aanstaande opent tentoonstelling, genaamd Urgent Matters, in zowel het van Abbe Museum in Eindhoven en BAK, basis voor actuele kunst, in Utrecht. We ontvingen de onderstaande beschrijving over het gebruikt van ons rapport.

“Het rapport wordt als een installatie van rode papieren proppen getoond op beide locaties - het werk vormt eigenlijk de rode draad door beide tentoonstellingen. Bij het Van Abbemuseum zal de voorpagina op twee verschillende locaties te zien zijn (met alle informatie over het rapport en jullie organisatie) en bij BAK een keer. We zijn er nu mee bezig en het gaat er echt super uit zien! Nogmaals bedankt voor jullie hulp!”

Voor meer informatie verwijzen we naar de websites van
Van Abbe Museum; en BAK.

Loeky Droesen, (aim for human rights voert het secretariaat van het Netwerk VN-vrouwenverdag)

vrijdag 27 maart 2009

CEDAW-Comité stelt nadere vragen aan Nederland

De werkgroep van het CEDAW-Comité die in de pre-session in Genève tijdens de 45e CEDAW-vergadering de 5e regeringsrapportage besprak heeft haar huiswerk goed gedaan. De half maart gepubliceerde List of issues and questions bevat 30 punten waarop het Comité graag nadere informatie zou ontvangen.
Niet alleen is de regeringsrapportage zelf goed bestudeerd, net als de NGO’s notes, maar ook is nagegaan wat andere VN-comité’s en speciale rapporteurs over diverse onderwerpen hebben aanbevolen.

Een deel van de vragen lijken rechtstreeks ontleend aan de onderwerpen die de NGO’s naar voren hebben gebracht. Bijvoorbeeld over de doorwerking van het VN-vrouwenverdrag in de Nederlandse rechtsorde (punt 4) en over de hoge inkomenseisen die gehanteerd worden bij gezinshereniging (punt 26). Dat laatste had ook de aandacht van het Mensenrechtencomité getrokken, die in oktober 2008 een List of issues aangaande de bespreking van de vierde Nederlandse rapportage aangaande het Internationale Verdrag inzake Burgerlijke en Politieke Rechten had gepubliceerd:(punt 19). We zullen de nadere informatie uit de NGO’s notes meegeven aan het NJCM dat ten behoeve van de bespreking van het BuPo-rapport nog een aanvullende schaduwrapportage zal maken. Het Netwerk had in de zomer van 2008 ook bijgedragen aan het BuPo-schaduwrapport.

Andere punten vloeien voort uit de Concluding Comments van het CEDAW-Comité over de 4e regeringsrapportage. Bijvoorbeeld de herinvoering van de zwangerschapsuitkering van zelfstandig werkende vrouwen (19). Het Comité wil weten of een compensatie is overwogen voor de vrouwen die zwanger waren tussen intrekken van de ene regeling en invoeren van de andere.

Een paar keer wordt gevraagd wat de regering heeft gedaan met de aanbevelingen van de Speciale Rapporteur over Geweld tegen Vrouwen. Bijvoorbeeld wat betreft de stereotype dichotomie tussen geëmancipeerde autochtone Nederlandse vrouwen en onderdrukte migranten vrouwen (9) en de gegenderde aard van eergerelateerd geweld (14).
De zorg van het VN-Comité tegen martelingen over de negatieve effecten van de nieuwe Vreemdelingenwet komt zowel in de BuPo-lijst (6) als in die van CEDAW voor (22). CEDAW koppelt het echter ook nog aan de zorg van de Speciale Rapporteur: de versnelde procedure maakt het extra moeilijk voor vrouwen met traumatische ervaringen, zoals verkrachting. Dit zullen we ook nog meegeven ten behoeve van de aanvullende schaduwrapportage BuPo.

We hebben het ook al naar voren gebracht in de consultatie met civil society die het Ministerie van Buitenlandse Zaken vandaag organiseerde voorafgaande aan de beantwoording van de List of issues. Wellicht kunnen we dit als good practice meenemen naar de Directie Emancipatie van het Ministerie van OC&W. Overleg met de NGO’s vóór de antwoorden naar Genève worden gestuurd. Dat zal het CEDAW-Comité zeker waarderen, want dat vraagt ook al naar de betrokkenheid van de NGO’s bij het tot stand komen van de 5e regeringsrapportage (2).

Leontine Bijleveld

PS: punt om in te gaten te houden is dat het CEDAW-Comité naar andere pagina's in de regeringsrapportage verwijst. Het op de VN-site gepubliceerde stuk is ongeveer twee maal zo veel pagina's (de inhoudsopgave waar het mee begint klopt dan ook niet)

woensdag 18 maart 2009

VN-Vrouwenverdrag - De positie van lesbische, biseksuele en transgender vrouwen

De aftrap is genomen. Op 5 maart hebben we, Leontine Bijleveld en Linda Mans (niet op de foto), als kersvers aangestelde coördinatoren/auteurs deelgenomen aan de vergadering van het Netwerk VN-Vrouwenverdrag. Aan ons de taak om vanuit het Netwerk commentaren van NGO’s op de regeringsrapportage en overige kanttekeningen bij de implementatie van het VN-Vrouwenverdrag in Nederland bundelen. Na de vergadering hebben de vorige coördinatoren/auteurs, Margreet de Boer en Marjan Wijers, ons een eerste briefing gegeven over de 'ins and outs' van deze taak.

Een manier om informatie voor de schaduwrapportage van het VN-Vrouwenverdrag te verzamelen is het organiseren van expertbijeenkomsten. Op deze manier kunnen we thema’s verder uitdiepen en samen zoeken naar aanknopingspunten in het verdrag.

COC Nederland heeft een geweldig voorbeeld gegeven. Op maandag 16 maart zorgden Björn van Roozendaal en Renate Hartkamp ervoor dat vertegenwoordigers van organisaties als Movisie, Femfusion, Rutgers Nisso Groep, Stichting Ondersteboven en het Sociaal Cultureel Planbureau bij elkaar kwamen. Geen van de deelnemers had ervaring met het VN-Vrouwenverdrag, dus een uitleg van Leontine over de geschiedenis van het verdrag en implicaties ervan was erg welkom.

Tijdens een eerste brainstorm hebben we een inventarisatie gemaakt van mensenrechten issues die in Nederland door lesbische, biseksuele en transgender vrouwen worden ervaren. Deze inventarisatie vormt basis voor input die COC Nederland wil geven aan de schaduwrapportage die door Nederlandse NGO’s ingediend zal worden. Uniek, want nog niet eerder zijn deze issues aan de orde gekomen in Nederlandse regeringsrapportages en schaduwrapportages.

Het was eerst zoeken naar een insteek, maar uiteindelijk passeerden heel wat thema’s de revue. Een paar voorbeelden:
- de sfeer en omstandigheden op scholen, in hoeverre is het veilig om voor je seksuele oriëntatie uit te komen, als leerling of als leerkracht;
- de Nederlandse wetgeving maakt het pas mogelijk om van geslacht te mogen veranderen nadat sterilisatie heeft plaatsgevonden;
- juridische ouderschap van de lesbische meemoeder;
- positieve verandering in overheidsbeleid: de overheid geeft kleine(re) financiële injecties om LBT gemeenschappen van binnenuit te stimuleren.

Nu is het puzzelen om deze en andere onderwerpen die werden genoemd te koppelen aan het VN-Vrouwenverdrag. Een andere uitdaging is de grote culturele kloof binnen het CEDAW. Sommige leden willen discriminatie op grond van seksuele oriëntatie niet noemen in de CEDAW-rapporten, terwijl andere dat wel willen. Meer informatie hierover kun je lezen in het maartnummer van OPZIJ (bijdrage van Ruth Hopkins).

(Foto's: Louise Verbree - uit de reeks Facing Lesbian Lives)

maandag 9 februari 2009

Ontmoetingen in de lobby

Toen de sessie met de Comité-leden was afgelopen (we hebben ruim een uur met ze gesproken) hadden we eindelijk tijd voor koffie. Daar was het voor die tijd niet van gekomen (wachten op pasjes, zoektocht over het terrein en door de VN-gebouwen). Dus op naar de Serpent-bar, een lobby-achtige ruimte met een magnifiek uitzicht over het meer van Geneve en de achterliggende besneeuwde bergen, naast de grote zaal waar de UPR-sessies plaatsvinden. (UPR = Universal Periodic Review, waarbij de overall-mensenrechtensituatie in een land wordt doorgenomen; zie website)

In de lobby troffen we een aantal collega's van Maria (Justitia et Pax) aan, die drie mensen van minderheidsgroepen in Nigeria ondersteunden bij hun lobby om de positie van de oorspronkelijke bevolking van de Niger-delta onder de aandacht te brengen bij de bespreking van Nigeria, die 's middags zou plaatsvinden.
Bijkletsen, ervaringen uitwisselen.

Nadat we ons eerste blog hadden geschreven, en Maria vooralsnog tevergeefs had geprobeerd contact te krijgen met iemand van de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland in Geneve (zij was geïnteresseerd in onze ervaring bij het Comité) diende onze tweede ontmoeting zich aan, in de persoon van Cees Flinterman, het Nederlandse lid van het CEDAW-Comité. Hij maakt geen deel uit van de werkgroep die de voorbereidende sessie houdt met betrekking tot Nederland (en de andere landen die in januari 2010 worden behandeld), maar was in Geneve voor de werkgroep die de individuele klachten die bij het CEDAW-Comité worden ingediend behandelt. En hij verzuchtte dat er wel wat meer klachten mogen komen; het loopt nog niet storm. Bij deze dus de oproep aan vrouwen / groepen die te maken krijgen met discriminatie en geen gehoor vinden bij de nationale rechter: denk eens aan het Vrouwenverdrag!
Verder gaf Cees Flinterman aan dat steeds meer NGOs tijdens de CEDAW-sessies een lunch of een andere side-event organiseren voor het Comité en andere belangstellenden, om zo wat dieper op een aantal thema's te kunnen ingaan (buiten de paar minuten spreektijd tijdens de officiële sessie en de lobby-gesprekken met indiciduele Comité-leden). In Geneve is hiervoor ook volop de gelegenheid, en hij adviseerde ons dan ook om zeker iets te organiseren als de mogelijkheid zich voordoet, volgend jaar.
Ook sprak hij de hoop uit dat er vanuit Nederland veel mensen van NGO-kant aanwezig zouden zijn volgend jaar. Nu het zo dicht bij is, moet dat kunnen toch? (er gaan heel goedkope vluchten naar Geneve; misschien is er wel een in 1 dag op en neer excursie te organiseren???)

Na het gesprek met Cees Flinterman hadden we nog even tijd om onze aantekeningen van het gesprek met het Comité naast elkaar te leggen en de punten voor een inhoudelijk verslag aan het Netwerk VN-Vrouwenverdrag te bespreken. En de medewerkster van de PV te bellen (en te pakken te krijgen): zij zou proberen in de loop van de middag ons even op te zoeken in de bar. Maar voor het zover was, was het tijd voor Maria om haar vliegtuig te gaan halen. Margreet vloog wat later, zodat zij het tweede blog kon typen (nog steeds met dat geweldige uitzicht), en mogelijk de medewerkster van de PV kon spreken.

Die inderdaad even langskwam. Aan haar verslag gedaan van de sessie met het Comité (globaal de inhoud van de twee vorige blogs). En daarbij nog eens aangegeven dat het van groot belang is dat de Nederlandse regering aan het Comité duidelijk maakt hoe de verhoudingen tussen Nederland en Aruba/ de Antillen precies liggen. En ook aangegeven dat de Nederlandse regering wellicht toch iets zou kunnen betekenen in het faciliteren van rapportage en schaduwrapportage vanuit Aruba en de Antillen. Want hoewel de verhoudingen precair zijn: er moet toch iets zitten tussen kolonialistische bemoeizucht en het onverschillig allemaal maar laten gebeuren (of niet gebeuren)?

Margreet de Boer
10 februari 2009

De vragen van de Comitéleden

Nadat we onze presentatie hadden gegeven, was het de beurt aan de aanwezige leden van het CEDAW-Comité om ons vragen te stellen.
De vragen die we kregen gingen over part-time werken; de positie van oudere vrouwen; de positie van slachtoffers (en met name minderjarige- )van mensenhandel; seksuele intimidatie op het werk; de brief van de regering aan het parlement over de status van CEDAW; de politieke/staatsrechtelijke verhouding tussen Nederand, Aruba en de Antillen; gezinshereniging; te aantal dodelijke slachtoffers van huiselijk geweld; de positie van vrouwen die in de huishouding werken. Ten aanzien van het CGB gingen de vragen vooral over de discriminatie van vrouwen wegens zwangerschap of moederschap, en de discriminatie van vrouwen met een hoofddoek.
De Comitéleden bleken vooral meer feitelijke informatie te willen hebben; er werd veel gevraagd om numbers.
We hebben de vragen zo goed als mogelijk beantwoord, waarbij we wel regelmatig het antwoord hebben gegeven dat we de onderwerpen juist genoemd hebben omdat de betreffende informatie ontbreekt; en het ons inziens aan de regering is om deze te leveren. Wel hebben we aangegeven dat we ook als NGO's op de door het Comité genoemde onderwerpen informatie zullen gaan verzamelen. En dan niet zozeer de statistieken en aantallen, maar de concrete problemen waar vrouwen in de praktijk tegenaan lopen, en de activiteiten de NGOs ondernemen om deze zaken aan de orde te stellen, en om vrouwen te ondersteunen. Want hierin bleek het Comité ook erg geïnteresseerd. Zowel ten aanzien van de gezinshereniging als ten aanzien van de positie van huishoudelijke hulpen vroegen ze expliciet naar NGOs die actief zijn om de betreffende vrouwen te ondersteunen. We hebben ze hierover globaal iets verteld, en beloofd dat we hier in de schaduwrapportage expliciet aandacht aan zullen besteden.
Tot slot hebben we geprobeerd de Comité-leden wat meer achtergrondinformatie te geven over de Nederlandse situatie.
Bijvoorbeeld over full-time en parttimme werken. Dat wat de NGOs betreft het vooral moet gaan om economische zelfstandigheid van vrouwen (ook ten opzichte van hun partner), en om een eerlijke verdeling van arbeid en zorg. Maar dat dat niet noodzakelijkerwijs hoeft te betekenen dat vrouwen full-time moeten werken. Een situatie waarin beide partners 4 dagen per week werken is vanuit deze optiek ook heel wel mogelijk.
Bijvoorbeeld over huishoudelijke arbeid. Dat huishoudelijk hulpen in Nederland over het algemeen niet bij hun werkgever in huis wonen, maar bij meerdere huishoudens werken, en vaak zwart. Dat het zwart werken voor een aantal vrouwen de enige optie is, bijvoorbeeld omdat ze illegaal in Nederland zijn. Dat er daarnaast ook Nederlandse vrouwen die als huishoudelijk hulp werken niet altijd 'wit' willen gaan werken, omdat het om extra (gezins)inkomen gaat en ze zwart meer verdienen. Maar dat ook (en misschien wel vooral) de vrouwen die wit en legaal werken als hulp in de huishouding (ook: oppas, thuiszorg) of als au pair er tegenaan lopen dat ze niet de volledige rechtsbescherming genieten die andere werknemers wel hebben.

We hebben het idee dat we de Comitéleden informatie én vragen hebben aangeleverd waar ze wat mee kunnen in hun verdere voorbereiding. Of dat daadwerkelijk het geval is, zullen we zien wanneer het Comité na deze week komt met de list of issues en questions aan de Nederlandse regering.

Maria Lourijsen en Margreet de Boer
9 februari 2009

De voorbereidende sessie - verslag uit geneve

Na een korte voorbespreking gisteravond, respectievelijk in een uitgestorven Libanees restaurant waar ze halverwege ons diner de lichten maar alvast uitdeden en de lobby van het hotel, was het vandaag zover: de voorbereidende sessie van het CEDAW-Comité. Een ochtendwandeling door de frisse Zwitserse lucht bracht ons naar het VN-gebouw. Eerst in de rij voor de pasjes; een half uur buiten, en nog een half uur binnen. Vervolgens met onze pasjes (die overigens als expiring-date 6 februari vermelden; we kunnen dus ieder moment het gebouw uitgezet worden) op zoek naar de juiste zaal. Dat viel nog niet mee.
Maar uiteindelijk vonden we zaal XVI: een oude, hele grote vergaderzaal, met daarin op het podium en op de eerste rij een achttal vrouwen: een aantal Comité-leden en het secretariaat. Wij mochten aan de zijkant plaatsnemen, en daarvandaan onze presentaties geven. We waren er allebei als vertegenwoordigers van het Netwerk VN-Vrouwenverdrag. Maria had daarbovenop van de Commissie Gelijke Behandeling het verzoek gekregen om hun rapport te presenteren. We hadden daarom afgesproken dat Margreet de eerste presentatie van de NGO-notes voor haar rekening zou nemen, waarna we samen eventuele vragen zouden kunnen beantwoorden. Op zich werkte deze taakverdeling wel, maar het had wel tot gevolg dat Maria meer als CGB-vertegenwoordiger werd gezien, en Margreet toch vooral de rol van NGO-vertegenwoordiger speelde.
We kregen ruim de tijd om onze presentaties te houden. Eerst Maria voor de CGB, daarna Margreet voor het Netwerk.
We hadden van te voren bedacht dat we in onze presentatie niet de NGO-notes zouden gaan herhalen; we gingen er vanuit dat de Comité-leden deze gelezen hadden, wat ook zo bleek te zijn. We hebben daarom in de presentatie vooral uitgelegd wat het Netwerk is (veel organisaties); dat we begonnen zijn met het proces van de schaduw-rapportage, waarvoor we net als de vorige keer weer informatie van een groot aantal NGO’s en experts willen opnemen; dat er nu dus nog geen schaduwrapportage ligt; dat de NGO-notes geen volledig beeld geven van ons commentaar op de regeringsrapportage; maar dat we hierin specifiek een aantal onderwerpen willen benoemen waarop de regeringsrapportage geen of slechts weinig informatie geeft, terwijl het onderwerpen zijn die voor de positie van vrouwen wel van belang zijn. Ook hebben we iets gezegd over de positie van de Nederlandse Antillen. Dat wij als NGO’s wel contact hebben met een aantal vrouwen op de Antillen, en dat daar wel de wens leeft om een schaduwrapportage te maken, maar dat de middelen zeer beperkt zijn. Er is nauwelijks een vrouwenorganisatie, en al helemaal geen budget. We hebben daarbij aangegeven dat verhoudingen tussen Nederland en de Antillen niet zo zijn dat de Nederlandse regering opdrachten kan geven om een bepaald beleid te voeren, of om een rapportage te maken, maar dat er wellicht wel mogelijkheden zij om een en ander (financieel) te faciliteren; zowel wat betreft de overheidsrapportage, als wat betreft de NGO-schaduwrapportage. Wellicht dat het Comité daarnaar zou kunnen informeren bij de regering? Verder hebben we kort de punten zoals genoemd in de NGO-notes langsgelopen. Waarna de Comité-leden vragen aan ons mochten stelden. Een gelegenheid waarvan ze graag gebruik maakten; daarover meer in het volgende blogje; nu eerst lunch.

Maria Lourijsen / Margreet de Boer
9 februari 2009

donderdag 5 februari 2009

Weblog Netwerk VN-Vrouwenverdrag

Het schaduwproces is alweer even geleden begonnen, maar heeft vanaf nu een eigen weblog.
Hier geen uitleg over het VN-Vrouwenverdrag, het Netwerk-VN-Vrouwenverdrag of de regeringsrapportage. Die informatie vind je o.a. op www.vrouwenverdrag.nl en op de website van Aim for human rights.
Dit weblog is bedoeld voor persoonlijke bijdragen van verschillende mensen die meewerken aan de schaduwraportage die het Netwerk VN-Vrouwenverdrag maakt bij de vijfde regeringsrapportage. Impressies van bijeenkomsten, overpeinzingen en verzuchtingen bij het verzamelen van materiaal en het schrijven van input, maar ook, en misschien wel vooral, berichten van de afgevaardigden van het Netwerk bij de sessies van het CEDAW-Comité.

Het CEDAW-Comité (of Vrouwenverdrag-Comité) zal in januari 2010 de vijfde regeringsrapportage van Nederland gaan behandelen. Ter voorbereiding daarvan zal het Comité binnenkort een lijst met vragen en onderwerpen voorleggen aan de Nederlandse regering. Dat doet het Comité naar aanleiding van de voorbereidende sessie, die komende week in Geneve plaatsvindt. Komende zondag reis ik samen met Maria Lourijsen namens het Netwerk naar Geneve, om daar maandag de punten die wij belangrijk vinden om aan de regering te vragen/ voor te leggen onder de aandacht van het Comité te brengen. Deze punten zijn inmiddels schriftelijk aangeleverd, maar de ervaring vier jaar geleden leert dat het zeer zinvol is om een en ander ook in een persoonlijk gesprek toe te lichten. Dat gaan we maandag doen. En we zullen dit weblog gebruiken om verslag te doen.

We verwachten dat vooral degenen die actief zijn in de kerngroep van het Netwerk Schrijf een reactie, of stuur uw teksten en/of foto's per mail naar schaduwrapportage.CEDAW@blogspot.com. Wel graag ondertekenen met je naam.

Margreet de Boer, 5 februari 2009